เปิดตำนาน หางเครื่อง เกร็ดควรรู้ก่อนดูละคร

   “ดนตรีนั้นคือชีวิต จังหวะคอยลิขิตให้ชีวิตก้าวไป แสงสีและเสียงสดใส”  พอก่อน…แค่นี้เดี๋ยวยาว  ร้องซะบอกอายุเลย คงเคยได้ยินกันบ้างแล้วกับท่อนสร้อยท่อนนี้ที่ถูกนำมาเป็นเพลงที่ใช้ประกอบในละครเรื่อง “หางเครื่อง” แต่วันนี้เราจะไม่ได้มานำเสนอเพลง แต่จะมานำเสนอความเป็นมาเป็นไปของคำว่า “หางเครื่อง” ว่าเริ่มต้นมาได้ยังไง  เพื่อเป็นเกร็ดความรู้เล็กๆน้อยๆ ก่อนที่จะได้ชมละครกัน
    สำนวน “หางเครื่อง” เดิมเป็น สำนวนที่ใช้เฉพาะกับ วงดนตรีไทยเดิม  เป็นคำเรียก เพลงที่เล่นต่อท้ายจาก เพลงสามชั้น หรือเพลงเถา ต่อมา มีผู้นำสำนวน”หางเครื่อง” ไปใช้กับ วงดนตรีลูกทุ่งคิดว่า การมีนักร้อง ออกมาร้องเพลงเฉยๆ ไม่ดึงดูด ความสนใจเท่าที่ควร จึงคิดให้มีผู้หญิงแต่งตัวสวยๆ ออกมาเต้นตามจังหวะเพลง ปัจจุบัน วงดนตรีลูกทุ่ง ต้องมีหางเครื่องทุกวง ไม่เช่นนั้น คนดูไม่ชอบ  ถ้าเป็นนักเต้น สำหรับนักร้อง เพลงไทยสากล หรือ “ไทยพ็อป” เขาไม่เรียก หางเครื่อง แต่เรียกทับศัพท์ว่า “แดนเซอร์ “

    “หางเครื่อง” ในความหมายอย่างปัจจุบัน ไม่มีหลักฐานยืนยันแน่ชัดว่าถือกำเนิดขึ้นเมื่อไร แต่ขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญจนาคพันธุ์) เขียนถึงสาวที่ออกมาเต้นประกอบเพลงลูกทุ่งไว้ใน เรื่องของละครและเพลงว่า ในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ เริ่มมีวงดนตรีลูกทุ่งเกิดขึ้น นักร้องเพลงลูกทุ่งทั้งหญิงและชายแต่งตัวแบบบ้านนอกบอกลักษณะลูกทุ่งแท้ๆ ต่อมาจึงปรากฏวิวัฒนาการเรื่องเครื่องแต่งกายเป็นแบบตะวันตก กล่าวคือ นักร้องชายสวมชุดสากล  ส่วนนักร้องหญิงก็สวมกระโปรงแบบชาวตะวันตก ด้านหลังนักร้องมีหญิงสาวยืนเต้นไปมาตามจังหวะเพลง สมัยนั้นมีผู้เต้นเพียง 2 คนเท่านั้น
    อีกสันนิษฐานหนึ่งกล่าวว่า คำว่า “หางเครื่อง” แต่เดิมมาจากสำนวนว่า “เขย่าหางเครื่อง” กล่าวคือในขณะที่นักร้องออกมาร้องเพลงบนเวที จะมีคนออกมาตีฉิ่ง ฉาบ กรับ ไม้ต๊อก และเคาะลูกแซ๊กอยู่ข้างหลังนักร้อง ใกล้กับพวกนักดนตรี  ทำให้จังหวะเพลงเด่นชัด มีความไพเราะและสนุกสนานมากขึ้น ดังนั้นคำว่า “หางเครื่อง” ในที่นี้จึงหมายถึง เครื่องให้จังหวะดนตรี ดังกล่าวข้างต้น มิได้หมายถึงคนเต้นประกอบเพลงดังความหมายปัจจุบัน 

    จากข้อมูลเบื้องต้นที่นำเสนอ พอจะทำให้รับรู้ถึงที่มาที่ไปของคำว่า “หางเครื่อง” กันบ้างแล้วนะครับแล้วอย่าลืมติดตามชมละครกันละ…ย้ำนะครับ ชมละคร ไม่ใช่มองหางเครื่องในละครซะเพลินจนลืมไปว่าละครดำเนินเรื่องไปถึงไหนแล้ว งานนี้ระวังคนข้างๆดึงหูกันด้วยนะครับบบ…….ออกอากาศ ตอนแรกวันพุธที่ 12 ก.พ. ทางช่อง 7 เวลา 20.20 น.