ที่ อ.ยี่งอ จ.นราธิวาส ริมถนนสาย 42 มีพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นว่าด้วยเรื่องราวของโลกมลายูตั้งอยู่ ชื่อ “พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร” บริหารโดย ผู้ใหญ่มิง - รัศมินทร์ นิติธรรม พิพิธภัณฑ์เป็นอาคารไม้ 2 ชั้น แบ่งเป็น 2 โซน ซึ่งก็ดัดแปลงมาจากบ้านเก่าของผู้ใหญ่มิงนั่นแหละภายในพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหารจัดแสดงโบราณวัตถุเกี่ยวกับมลายู หรือสามจังหวัดชายแดนใต้ไว้มากมาย ได้แก่ ลายผ้า, ว่าววงเดือน, หนังตะลุง, กริซ ตลอดจนข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ แต่สิ่งที่ผมจะชวนเพื่อนๆ มารู้จัก คือ “เหล็กขูด” เพราะแสดงถึงลักษณะภูมิประเทศของจังหวัดนราธิวาส ได้เป็นอย่างดีเหล็กขูด คือ กระต่ายขูดมะพร้าว ชาวใต้เรียกเหล็กขูดเพราะทำจากเหล็กและใช้ขูดมะพร้าว และสาเหตุที่ชาวภาคกลางเรียกกระต่ายขูดมะพร้าว มาจาก ฟันยื่นๆ คล้ายกระต่าย ส่วนภาษามลายู เรียกสิ่งนี้ว่า “กอแฆ” โดยตั้งชื่อตามลักษณะเสียงขูดกระต่ายขูดมะพร้าว จำเป็นต้องทำที่นั่งคล้ายม้านั่ง คนโบราณที่มีหัวคิดสร้างสรรค์จึงออกแบบเป็นตัวสัตว์หลาย ๆ อย่าง กระต่ายก็มี ม้าก็มี มังกรก็มี บ้านไหนทะลึ่งหน่อยก็ใส่อวัยวะเพศให้ซะกระต่ายขูดมะพร้าว สมัยก่อนใช้เป็นเครื่องแสดงถึงความขยันและนิสัยของพ่อบ้านได้เป็นอย่างดี เพราะสมัยโบราณทุกอย่างต้องทำเอง บ้านไหนสามีขี้เกียจ กระต่ายขูดมะพร้าวก็จะเป็นไม้เรียบ ๆ ทื่อ ๆ สามีบ้านไหนขยัน มีความคิดสร้างสรรค์ก็จะออกแบบมาอย่างสวยงาม เป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ และเช่นกัน บ้านไหนทะลึ่งตึงตัง รูปแบบก็จะออกให้สาว ๆ มองแล้วเขินอายไปเลยทีเดียว การออกแบบกระต่ายขูดมะพร้าวนอกจากมีนิสัยเจ้าของเป็นที่ตั้งแล้ว ยังมีลักษณะภูมิประเทศเป็นส่วนสำคัญฉะนั้นแม้เป็นจังหวัดเดียวกัน แต่ละบ้านก็จะมีกระต่ายขูดมะพร้าวที่แตกต่างกัน เช่น ชุมชนใกล้ทะเล เน้นลวดลายสีสันฉูดฉาด คล้ายเรือกอและ ชุมชนเขตเมือง มีรูปทรงสวยงาม พิถีพิถัน เพราะมีเครื่องมือมาก มีช่างศิลป์ที่หลากหลาย ชุมชนเขตภูเขา ขาดเครื่องไม้เครื่องมือ ลวดลายก็ดูไม่ซับซ้อนมาก เป็นต้นซึ่งลักษณะรูปแบบของกระต่ายขูดมะพร้าวทั้ง 3 ชุมชนที่ยกมา มีครบในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส เนื่องจากมีทั้งภูเขา ทะเล และชุมชนเมือง ฉะนั้นหากเพื่อนๆ มีโอกาสเข้ามาเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหารแล้วละก็ จะตื่นตาตื่นใจกับกระต่ายขูดมะพร้าวที่มีอย่างหลากหลายแน่นอน ทั้งนี้ยังมีเรื่องราวเกี่ยวกับ สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ให้ได้ศึกษาอีกมากเช่นกัน หากมีโอกาสขอเชิญชวนครับติดต่อ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร ได้ที่โทร. 089 656 9957ที่ตั้ง เลขที่ 60/4 หมู่ 7 ตำบลละหาร อำเภอยี่งอ เทศบาลเมืองนราธิวาส 96180เฟซบุ๊คแฟนเพจ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร Khun Laharn Local Museum *******อื่นๆ ในพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหารกริซม้านั่งเข้าพิธีสุนัต (ขลิบปลายหนังหุ้มอวัยวะเพศชาย)ตะเกียงไฟถ่านหิน ส่องสว่างยามกรีดยางพารา กลางคืนลวดลายศิลปะ ฯลฯ