Photo by Daniel Reche from Pexelsถ้าคุณเคยอกหักรักคุดมาสักครั้งในชีวิต คุณคงจำได้แน่นอนถึงความรู้สึกที่ว่า เพลงเศร้าทุกเพลงเขียนมาจากชีวิตคุณ ทุกเพลงช่างแต่งมาบาดลึกถึงขั้วหัวใจ คนร้องจะเป็นใครก็ทำคุณน้ำตาไหลได้แค่ประโยคแรกขึ้นมา สมัยที่ฉันถูกหักอกครั้งสำคัญที่สุดในชีวิต เพลงเศร้าทุกเพลงเหมือนมีดที่กรีดลงกลางใจแบบไร้ยาชาเสมอแต่แปลกมากไม่รู้ทำไม ถึงมันจะสร้างความเจ็บปวดให้เราขนาดไหน เราก็ยัง (บ้า) ฟังมันอยู่ได้ไม่เลิกพูดง่าย ๆ เพลงเศร้าทำให้ “อิน” จนเกิดความ “ฟิน” ทุกครั้งที่ฟังPhoto by Burst from Pexelsปฏิเสธไม่ได้เลยว่า ดนตรีมีผลกับจิตใจ สมอง และแม้แต่พฤติกรรมของเราอย่างยิ่งยวด เพลงเร็วทำให้คึกคักเวลาออกกำลังกาย เพลงคลาสสิคทำให้เราหลับได้ลึก ๆ เพลงแจ๊สทำให้เรามีสมาธิอยู่กับงานได้แต่เพลงเศร้านี่สิงงใจ ว่าทำไมมนุษย์ถึงชอบฟังเพลงที่ตอกย้ำแผลในใจของตัวเองเรื่องนี้ผู้เชี่ยวชาญด้านดนตรีอธิบายว่า ที่คนเราชอบฟังเพลงเศร้าทั้งที่ฟังแล้วเศร้า มีเหตุผลอธิบายได้ว่า เป็นเพราะเพลงเศร้าทำให้เรารู้สึกถึงความสะเทือนในอารมณ์งานวิจัยที่ตีพิมพ์ใน Frontiers of Psychology เปิดเผยคำตอบจากกลุ่มอาสาสมัครที่ฟังเพลงเศร้า พวกเขาบอกว่าเพลงเศร้าทำให้รู้สึก “เข้มข้น เป็นสุข และจมทุกข์” ได้ในเวลาเดียวกันPhoto by Papa Yaw from Pexelsเพลงเศร้าเชื่อมโยงเรื่องของเรากับเรื่องราวในเพลง ทำให้เราเกิดความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ พูดง่าย ๆ ว่าประสบการณ์ร่วมทำให้เราเกิดความ “อิน” ไปกับอารมณ์เจ็บปวดในเพลงนั้น และความรู้สึกเห็นอกเห็นใจนั้น เป็นความอ่อนโยนในใจที่เชื่อมมนุษย์กับเพื่อนมนุษย์แปลว่าเมื่อเรารู้สึก “อิน” กับเพลง เราก็ได้พลอยซึมซับสัมผัสถึงความอ่อนโยนในใจเราเองที่มีต่อคนอื่นไปด้วย นั่นทำให้เรารู้สึกดีกับตัวเราเอง เพลงเศร้าจึงเป็นความบันเทิงที่เจือปนมากับความเจ็บปวด ยกตัวอย่างเพลงเศร้าแบบเศร้าขั้นสุด “แทงข้างหลังทะลุถึงหัวใจ” ของ อ๊อฟ ปองศักดิ์ รัตนพงษ์“....ฉันเหมือนคนไม่มีกำลัง และหมดแรงจะยืนจะลุกจะเดินไปฉันเหมือนคนกำลังจะตายที่ขาดอากาศจะหายใจฉันเหมือนคนที่โดนเธอแทงข้างหลังแล้วมันทะลุถึงหัวใจเธอจะให้ฉันมีชีวิตต่อไปอย่างไรไม่มีอีกแล้ว กับเธอไม่มีเหลือสักอย่าง .... อยากตาย...”Photo by NEOSiAM 2020 from Pexelsแม้ฉันจะไม่เคยคิดอยากตาย แต่ฟังทีไรก็เข้าใจความรู้สึก “เหมือนคนที่โดนเธอแทงข้างหลังทะลุถึงหัวใจ” ได้อย่างดียิ่ง เพราะฉันเองเคยมีประสบการณ์เจ็บปวดถึงขนาดที่ว่า เดินไปไหนมาไหนเหมือนมีมีดแทงอกอยู่ตลอดเวลามาแล้วเหมือนกันถึงแม้จะรู้สึกไม่เหมือนคนในเพลงเสียทีเดียว แต่เราก็มีประสบการณ์ตรงกันบางอย่าง จึงรู้สึกเห็นใจ เข้าใจ และอยากให้เขาหายจากความเจ็บนี้โดยเร็วฉันขอสรุปง่าย ๆ สาเหตุที่เราบันเทิงได้แม้ฟังเพลงแสนเศร้า เพราะถ้าฟังแล้วเรายังอิน มันบ่งบอกให้เรารู้ว่าเรายังมีชีวิตจิตใจ ตรงกันข้าม ถ้าชีวิตนี้เพลงเศร้าไม่เคยทำอะไรเราได้ ท่วงทำนองเพลงจะบาดลึกแค่ไหน คนร้องถ่ายทอดได้รวดร้าวเจียนตาย เนื้อหาแต่งขึ้นอย่างงดงามมีความรวดร้าวจนรู้สึกร่วมกันได้ แต่เรากลับไม่รู้สึกอะไรเลยซ้ำเห็นใคร “อิน” กับเพลง กลับยิ่งรู้สึกรำคาญหรือหมั่นไส้ฉันว่าบางทีเราอาจต้องตรวจสอบจิตใจของตัวเราสักนิดแล้วล่ะ!