บทละครโทรทัศน์ หนึ่งด้าวฟ้าเดียว ตอนที่ 27 (จบบริบูรณ์) หน้า 22

พระเจ้ามังระจึงพระราชทานรางวัลให้กระผม ขอกระไรก็ได้หนึ่งประการ  กระผมจึงขอกลับสู่แผ่นดินเกิดอีกครั้งขอรับ”

แมงเม่ายิ้มแย้ม “เป็นเช่นนี้นี่เอง” แมงเม่าหันไปมองขันทอง พอเข้าใจแล้วว่า ขันทองพานักมวยมาทำไม

“เอ่อ พ่อไปอยู่อังวะ พอจะรู้จักกรมขุนภักดีวิมลหรือไม่ พระองค์ทรงถูกจับไปอังวะเช่นกัน”

“รู้จักขอรับ  คนไทที่นั่นรู้จักกันแทบทุกคน”

แมงเม่าตื่นเต้น  รีบถามทันที “แล้วเสด็จพระองค์หญิงทรงเป็นอย่างไรบ้าง ทรงลำบากหรือไม่”

นักมวยคิดทบทวนอยู่ครู่หนึ่ง “ถ้านับแบบชาวบ้าน ก็ไม่ถือว่าลำบากดอกขอรับ แต่ถ้าหากคิดว่าพระองค์ทรงเป็นเชื้อพระวงศ์มาก่อน ก็ถือว่าลำบากเอาการขอรับ”

แมงเม่าร้อนใจ เป็นห่วง อยากรู้มาก “อย่างไร  พ่อช่วยเล่าให้ฉันฟังที”

หมู่บ้านโยเดีย หมู่บ้านเล็กๆ ปลูกกันอย่างง่ายๆ เป็นกระท่อมเล็กๆปลูกติดๆกัน ชาวบ้านแต่ละคน แต่งตัวแบบคนไทย กำลังทำงานอยู่ ไม่ว่าจะตำข้าว  เอาเนื้อ เอาปลามาตากแดด  ทอผ้า ฯลฯ หน้ากระท่อมแห่งหนึ่ง  คุณท้าวโสภากำลังสอนผู้หญิงกลุ่มหนึ่งหัดรำไทย  แต่ละคนรำกันอย่างอ่อนช้อยสวยงาม รำโยเดียถือเป็นการรำที่มีชื่อเสียงมากของพม่า ซึ่งคนไทยที่ถูกจับตัวไปเป็นคนถ่ายทอดและรักษาไว้

“พระเจ้ามังระทรงพระราชทานที่ดินให้เชลยที่ถูกจับตัวไปสร้างบ้านเรือน โดยเรียกกันว่า “หมู่บ้านโยเดีย”  พวกเราก็อาศัยกันอยู่ที่นั่น เหมือนอยู่ในอโยธยานี่ล่ะขอรับ ไม่ได้ลำบากลำบนกระไร เว้นแต่ต้องถูกเกณฑ์ไปทำงานเท่านั้นเอง”

ในกระท่อม  กรมขุนวิมลกำลังใช้พู่กันเขียนหนังสืออยู่  โดยในกระท่อมมีหนังสือจำนวนมากวางไว้  ชาวบ้านคนไหนสนใจก็เข้ามาหยิบไปอ่าน ในขณะที่คุณท้าวโสภา และเจ้าจอมอำพันกำลังสอนหนังสือให้ทั้งเด็กทั้งผู้ใหญ่อยู่  ทุกคนจะได้อ่านหนังสือออก

“อดีตเชื้อพระวงศ์ ก็ต้องถือว่าลำบากไม่น้อยขอรับ  เพราะไม่มีคนคอยรับใช้ แลที่อยู่ อาหารการกินก็ไม่ดีนัก

ส่วนกรมขุนท่าน นอกจากทำงานส่วนตัวแล้ว  ยังเจียดเวลามาคัดลอกหนังสือแลสอนหนังสือให้พวกชาวบ้านด้วย  หนังสือที่พระองค์ทรงคัดลอกเก็บไว้ในกระท่อมหลังหนึ่ง เรียกว่า “หอแมงเม่า” ขอรับ”

กรมขุนวิมลคัดลอกหนังสือเสร็จก็ยิ้มบางๆอย่างสุขใจ แม้จะไม่มีโอกาสได้เจอกับแมงเม่าอีกแล้ว แต่การจัดตั้งหอแมงเม่าขึ้นมาก็ช่วยให้คลายคิดถึงเจ้าตัวดีไปได้บ้าง

แมงเม่านั่งน้ำตาคลอเบ้า เมื่อฟังเรื่องราวทั้งหมด ขันทองโอบบ่าแมงเม่าไว้ด้วยความสงสาร

“เสด็จพระองค์หญิงคงทรงคิดถึงแม่แมงเม่า ถึงได้ตั้งชื่อหอหนังสือเช่นนั้น  นับเป็นพระกรุณาอย่างหาที่สุดมิได้จริงๆ” แมงเม่าน้ำตาคลอ เสียใจ “สิ่งเดียวที่ฉันเสียใจมาตลอด ก็คือไม่ได้ถวายรับใช้เสด็จพระองค์หญิงให้ถึงที่สุด สมกับพระเมตตาที่ทรงมีให้”